Asset Publisher
Historia Nadleśnictwa Gniewkowo
Powstanie nadleśnictwa wiąże się z istotnym wzrostem lesistości Kujaw w drugiej połowie XIX w. Władze pruskie uznały potrzebę wyodrębnienia nowej jednostki administracji leśnej w 1887 r. pozwalającej na skuteczniejsze zarządzanie majątkiem Skarbu Państwa. Pierwotna powierzchnia nadleśnictwa liczyła 6591,76 ha. Krótko po utworzeniu nadleśnictwa w 1889 r. wybudowano jego siedzibę, która po dzień dzisiejszy spełnia tę funkcję.
W wyniku I (1772 r.) i II (1793 r.) rozbiorów Polski tereny obecnego Nadleśnictwa Gniewkowo znalazły się w granicach państwa pruskiego. Krótko po tych wydarzeniach, na przełomie wieków XVIII i XiX, Prusacy zrabowane lasy królewskie uporządkowali na nowo, własnym systemem administracji leśnej, który opierał się na pruskim państwowym urzędzie leśnym (odpowiednik nadleśnictwa).
25 sierpnia 1807 r. na mocy ustawy Komisji Rządzącej Księstwa Warszawskiego, powołano m.in. urząd leśny Gniewkowo Nowe w departamencie bydgoskim (odpowiednik województwa).
Kilka lat później (1815 r.), już po Kongresie Wiedeńskim, utworzono Nadleśnictwo Cierpiszewo (Schirpitz) i Nadleśnictwo Wodek. Z ich części powstało 1 lipca 1887 r. Nadleśnictwo Gniewkowo (Argenau). Proces tworzenia nadleśnictw trwał nadal; w jego wyniku w 1909 r. powstało Nadleśnictwo Toruń (Thorn), późniejsze Popioły. W latch 1909 i 1910 r. powołano też nadleśnictwa Gniewkowo i Otłoczyn. Tworzenie nowych nadleśnictw było wynikiem wykupu lasów z rak polskich, bądź ich przejęcia za długi od prywatnych właścicieli, co skutkowało wzrostem powierzchni lasów państwowych w zaborze pruskim.
Po odzyskaniu niepodległości (1918 r.) lasy obecnego Nadleśnictwa Gniewkowo przeszły na własność Skarbu Państwa Polskiego. Na początku w odrodzonym Państwie Polskim brakowało kadr i środków technicznych, stąd też korzystano w pierwszych latach z wzorców niemieckich. Na podstawie Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. organizacji administracji lasów państwowych powstały jednolite w całym kraju jednostki organizacyjne Lasów Państwowych. Natomiast Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1925 r. o utworzeniu dyrekcji lasów państwowych scaliły lasy pomorskie .Nadleśnictwo Gniewkowo weszło w skład Bydgoskiej Dyrekcji Lasów Państwowych Całkowita powierzchnia nadleśnictwa w roku 1927 wynosiła 5363,24 ha.
W 1927 r. Nadleśnictwo Toruń zmieniło nazwę na Nadleśnictwo Popioły. Tego typu zmiana nastapiła po raz kolejny w 1959 r., kiedy to zastąpiono ówczesna nazwę i wprowadzono do porządku administracyjnego nazwę Nadleśnictwo Otłoczyn.
1 stycznia 1973 r. zreorganizowano Nadleśnictwo Gniewkowo - dotychczasowe nadleśnictwo Gniewkowo i Otłoczyn weszły jako obręby leśne w skład nowo powstałego Nadleśnictwa Gniewkowo.
Przybliżając historie Nadleśnictwa Gniewkowo należy nadmienić o poligonie artyleryjskim, którego tereny wchodzą obecnie w jego skład i leżą w obrębie Otłoczyn. Początki toruńskiego poligonu sięgają czasów pierwszych szkolnych strzelań artyleryjskich tj. roku 1607. W roku 1657 szwedzka załoga twierdzy przeprowadziła strzelania artyleryjskie w rejonie zamku dybowskiego, najprawdopodobniej w miejscu obecnie istniejącej stacji kolejowej Toruń Kluczyki. Hetman wielki koronny Jerzy Lubomirski latem 1659 roku zorganizował ćwiczenia wojsk polskich, w celu zdobycia Gdańska. W drugiej połowie XIX wieku zorganizowano na poligonie ośrodek szkolenia i koncentracji wojsk dla przyszłych działań wojennych. Ciekawostką architektoniczną, o którym warto napisać jest zabytkowa kapliczka znajdująca się na Toruńskim Poligonie Artyleryjskim. Obecnie istniejąca kaplica pochodzi z XVIII wieku, świadczy o tym wycięta na podprożu data 1765. Fundatorem tej świątyni był hrabia Dąbski, ówczesny właściciel posiadłości ziemskiej z Grabia.
Lasy Nadleśnictwa Gniewkowo nie były - niestety, wolne od zjawisk klęskowych, w szczególności masowych gradacji owadów liściożernych oraz szkód ze strony czynników przyrody nieożywionej: pożarów, powodzi i wiatrów. W pamięci pozostaje niezwykle groźny, o katastrofalnych rozmiarach pożar lasu, który wybuchł w dniu 10 sierpnia 1992 r. w leśnictwie Zajezierze i w błyskawicznym tempie objął powierzchnię 2938 ha gruntów leśnych, z tego 575 ha w Nadleśnictwie Gniewkowo.
Asset Publisher
Asset Publisher
Ochrona Lasu
Ochrona Lasu
smieci.jpg
Borecznik (fot. Nadleśnictwo Gniewkowo)
Ochrona lasów ma szczególnie istotne znaczenie dla każdego z nas. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji drzew i dbaniu o czystość i porządek jak również dzięki zdobytej wiedzy o procesach zachodzących w przyrodzie, każdego roku leśnicy podejmują działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększanie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
1. abiotyczne - ekstremalne zjawiska atmosferyczne:
• silne wiatry łamiące lub wywracające drzewa;
• obfite opady atmosferyczne, które w połączeniu z niską temperaturą powietrza przyczyniają się do tzw. okiści, a w konsekwencji łamania gałęzi, a nawet drzew;
• skrajnie niskie i wysokie temperatury, przed którymi rośliny, także drzewa, nie potrafią się obronić;
• pożary lasu oraz powodzie, w trakcie których nie tylko ginie drzewostan, ale także wiele zwierząt.
2. biotyczne - związane z organizmami żywymi:
• grzyby (np. huba korzeniowa) wywołujące liczne choroby, w wyniku których drzewostany są osłabione, a nawet zagrożone procesem zamierania;
• szkodniki owadzie (borecznik, brudnica, mniszka, barczatka sosnówka i inne) - ich ogromna różnorodność jest przyczyną tego, iż las atakowany jest we wszystkich fazach rozwojowych;
• zwierzęta, szczególnie łowne, których stan z jakiś przyczyn został zachwiany, wyrządzają często szkody głównie w uprawach i młodnikach, a więc najmłodszych drzewostanach.
Ochrona przed szkodnikami owadzimi polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek gałęzi i kory po korowaniu oraz wykładanie pułapek wabiących. Szkody gospodarcze spowodowane przez zwierzynę (jeleniowate, dziki) w uprawach zapobiega się przez grodzenia, smarowanie repelentami, palikowaniem cennych gatunków, a w młodnikach głównie przez zabezpieczenie sosny osłonkami plastikowymi. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i drzewostanów pozostawia się zwierzynie ścięte gałązki na kilka tygodni, co znacznie ogranicza spałowanie młodników.
3. antropogeniczne - wywołane przez człowieka:
• zanieczyszczenia gleb, wód, powietrza;
• usuwanie drzewostanów, szczególnie tych cennych, podyktowane względami gospodarczymi;
• niszczenie stanowisk roślin, m.in. zagrożonych wyginięciem;
• niszczenie żerowisk, legowisk, miejsc lęgów i bytowania zwierząt, które niekorzystnie wpływa na populacje oraz nieprzemyślana regulacja stanu zwierzyny;
• pożary lasu powstałe w wyniku nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych oraz ogólnego niedbalstwa;
Jednak z nadzieją należy spojrzeć w przyszłość. Rozwój licznych nauk oraz wzrost poczucia odpowiedzialności za przyrodę, na pewno już wkrótce zaowocuje przewagą działań profilaktycznych nad eliminującymi zagrożenia, z jakimi musi uporać się las.